Planujesz zrealizować badanie DNA na ojcostwo, ale obawiasz się, czy jego wynik będzie wiarygodny? Istnieje kilka skutecznych sposobów na to, aby upewnić się, czy testy oferowane w danym laboratorium wykonywane są poprawnie.
Twoją uwagę powinien przykuć przede wszystkim staż pracy, ilość wykorzystanych w badaniu markerów genetycznych oraz to, jak w danym laboratorium przebiega kontrola jakości badań. Dowiedz się więc w jaki sposób stara się ono wykluczyć ryzyko błędu, czy to ze strony człowieka, czy sprzętu medycznego, na którym badanie jest wykonywane. To bardzo ważne, ponieważ wszystkie te elementy znajdą potem odzwierciedlenie na wyniku, który otrzymasz.
Tylko analiza 24 markerów DNA gwarantuje pewny wynik
Konieczność przeprowadzenia testu na ojcostwo na podstawie 24 markerów DNA dotyczy przede wszystkim sytuacji, kiedy jedynymi osobami biorącymi udział w teście jest ojciec i dziecko. Analiza oparta na mniejszej liczbie markerów, (np. 16) przy uczestnictwie tylko dwóch osób może spowodować, że prawdopodobieństwo ojcostwa będzie niższe niż wymaga tego Polskie Towarzystwo Medycyny Sądowej i Kryminologii. Według rekomendacji Towarzystwa badanie ojcostwa jest pewne, jeśli potwierdza ojcostwo na ponad 99,9999% lub wyklucza je na 100%.
Warto przeczytać: Badanie pokrewieństwa przydatne w wielu życiowych sytuacjach
Obecnie na rynku pojawiły się badania na 34 markerach DNA – to najszerszy zakres na rynku. Pozwala na wydanie jednoznacznego rezultatu także w nietypowych sytuacjach, np. gdy istnieje podejrzenie, że domniemani ojcowie są ze sobą spokrewnieni.
Najlepiej jeśli laboratorium posiada akredytację ISO 17025
Jest to jedna z najważniejszych akredytacji przyznawanych laboratoriom badawczym w Polsce. Posiadając ją, laboratorium potwierdza swoje kompetencje w prowadzeniu badań DNA. Zaświadcza też, że wszystkie swoje analizy wykonuje zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2005. Norma ta narzuca bardzo wysokie standardy nie tylko jeśli chodzi o stosowane metody badawcze, ale też procedury bezpieczeństwa, aparaturę medyczną czy kwalifikacje pracowników.
Profil genetyczny powinien być obowiązkowym elementem wyniku
Jeśli oczywiście chcemy mieć gwarancję, że jest pewny, a informacja o ojcostwie nie została wzięta z sufitu. Mimo, że profile genetyczne podnoszą wiarygodność wyniku, to jednak nie wszystkie laboratoria pamiętają o tym, aby je tam zamieścić. Niektóre laboratoria za wystawienie wyniku z profilami genetycznymi badanych osób naliczają nawet dodatkowe opłaty.
Wynik badania powinien zawierać rezultat zaawansowanej analizy statystycznej
A nie tylko samą interpretację wyniku. Załóżmy, że prawdopodobieństwo ojcostwa mężczyzny względem dziecka jest niższe niż 99,9999%. Jeśli badanie było wykonywane na podstawie 16 markerów genetycznych, to w takim przypadku trzeba zwiększyć ich liczbę do 24 i jeszcze raz obliczyć prawdopodobieństwo ojcostwa. W tej sytuacji można też włączyć do badania matkę dziecka. Nie będziesz tego jednak wiedzieć bez rezultatu analizy statystycznej na wyniku.
Laboratorium powinno brać udział w programach certyfikujących i testach międzylaboratoryjnych
Celem programów certyfikujących jest sprawdzenie czy laboratorium wykonuje poprawnie wszystkie swoje badania. Organizatorzy tych programów wyznaczają laboratoriom różne, nierzadko bardzo trudne zadania do wykonania. Przykładowo, dają im do analizy próbkę, do której profil został już wcześniej ustalony. Zadaniem laboratorium jest uzyskanie takiego samego profilu. Cala trudność polega jednak na tym, że próbki te posiadają najczęściej DNA kilku osób, wśród nich również osób obciążonych ciężkimi wadami genetycznymi. Laboratorium musi potrafić je zidentyfikować, jeśli chce otrzymać certyfikat. Dla laboratorium genetycznego najważniejszym certyfikatem jakości jest certyfikat ISFG i GEDNAP.
Udział w testach międzylaboratoryjnych ma służyć temu, aby poszczególne laboratoria mogły porównywać między sobą uzyskane wyniki. Laboratoria mogą badać różną ilość markerów, korzystać z różnego sprzętu i zaopatrywać się w odczynniki u innych producentów. Jednak dobrze przeprowadzone badanie powinno dać zawsze taki sam wynik. Taka współpraca jest więc bardzo cennym doświadczeniem dla placówki, która chce wykonywać swoje badania na najwyższym poziomie.
Polecamy również: Zrób badanie ojcostwa w ciąży i dowiedz się, kto jest ojcem dziecka jeszcze przed porodem
Badanie, które wykluczyło ojcostwo powinno być przeprowadzone jeszcze raz
Dzięki temu laboratorium ma pewność, że nie popełniło żadnego błędu podczas analizy. Drugie badanie powinno być jednak przeprowadzone przez innego pracownika i z udziałem innych próbek. Żeby zniwelować ryzyko pomyłki niektóre laboratoria ustalają nawet profile genetyczne swoich pracowników. Wtedy na wypadek zanieczyszczenia próbki klienta obcym DNA można szybko ustalić, czy pochodzi ono od któregoś z laborantów.
Ile laboratoriów, tyle ofert badań DNA – jak dobrze wybrać?
Internet pęka w szwach od ofert prywatnych firm specjalizujących się w ustalaniu ojcostwa na podstawie analizy DNA. Wśród nich znajdziemy badania tańsze, droższe, realizowane tylko wysyłkowo albo takie, które umożliwiają pobranie próbek w przychodni. Aby nie zginąć w gąszczu ofert i znaleźć tę najwłaściwszą trzeba więc szukać bardzo uważnie. Pamiętaj, że od wyniku testu na ojcostwo może zależeć przyszłość Twojej rodziny, dlatego nie może być w tym przypadku mowy o najmniejszych wątpliwościach.
Autor: Redakcja serwisu Pewnytato.pl
© kovalvs/ Depositphotos.com
