Autor: Marcin Surowiec, Kancelaria Prawna, tel: 600331763, e-mail: marcin.surowiec@gmail.com, www.surowiec.net.pl
Spis treści
Zaprzeczenie ojcostwa
Kwestia zaprzeczenia ojcostwa jest regulowana przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zaprzeczenie ojcostwa polega na wykazaniu, że osoba prawnie uznawana za ojca dziecka – w rzeczywistości nim nie jest. Jak wspomniano wcześniej, w pewnych sytuacjach prawo „wskazuje” osoby (poprzez domniemania), które są uznawane za prawnych rodziców. Polskie prawo przyjęło zasadę dobra dziecka jako nadrzędną. Wychodząc z założenia, iż ustalenie, które osoby są rodzicami zapewnia uzyskanie pomocy życiowej, znacznie ograniczono (wprowadzając dość krótkie terminy) możliwość wystąpienia z pozwem o zaprzeczenie ojcostwa.
Zaprzeczenie ojcostwa – terminy
Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zaprzeczenia ojcostwa można żądać w ściśle określonych terminach.
-
Matka dziecka może wytoczyć pozew o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu 6 miesięcy od urodzenia dziecka;
-
Mężczyzna może wytoczyć pozew w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o narodzinach;
-
Dziecko może wytoczyć powództwo do ukończenia 21 roku życia (po skończeniu przez nie 18 lat oczywiście);
Powyższe terminy nie wiążą prokuratora, który może wystąpić z odpowiednim powództwem w każdym czasie. Sprawy o zaprzeczenie ojcostwa rozpoznawane są przez wydziały rodzinne sądów rejonowych.Sprawę rozpoczyna wniesienie pozwu do właściwego Sądu.
Zaprzeczenie ojcostwa – dowody
Podczas sprawy należy udowodnić, że osoba będąca prawnym ojcem dziecka (sprawy o zaprzeczenie macierzyństwa są obecnie rzadkością) nie jest ojcem biologicznym. Strona wnosząca pozew zobowiązana jest do udowodnienia podnoszonych przez siebie okoliczności (poprzez dozwolone przez prawo środki dowodowe np.: własne wyjaśnienia, zeznania świadków, dowody z dokumentów czy opinie biegłych (w tym test DNA na ojcostwo).
Badanie na ustalenie ojcostwa REKLAMA
Strona wnosząca o przeprowadzenie dowodu ponosi jego koszty. Należy pamiętać, że to na osobie wnoszącej o zaprzeczenie ojcostwa spoczywa obowiązek udowodnienia swoich twierdzeń. Brak takiego dowodu czy niewystarczający dowód będzie skutkował oddaleniem powództwa (czyli utrzymaniem dotychczasowego stanu rzeczy).
W sprawach o zaprzeczenie ojcostwa odpis pozwu doręcza się prokuratorowi i zawiadamia się go o terminach rozprawy. Udział prokuratora w postępowaniu nie oznacza zatem, iż którakolwiek ze stron jest podejrzewana o przestępstwo, a stanowi jedynie skorzystanie z uprawnień.
Wniesienie pozwu przez prokuratora
Jak wspomniano powyżej prokurator ma możliwość wystąpienia z powództwem o zaprzeczenie ojcostwa w każdym terminie (nie jest związany sześciomiesięcznymi terminami podanymi powyżej). Prokurator może wszcząć postępowanie na wniosek osoby zainteresowanej (wniosek nie wymaga żadnych formalności – wystarczy pismo skierowane do prokuratury rejonowej).
Prokurator nie jest jednak zobowiązany do wystąpienia z takim wnioskiem i brak jest instrumentów prawnych, które mogłyby go zmusić do takiego działania. Prokurator samodzielnie decyduje o tym, czy wnieść powództwo. Jego decyzja (nadesłana w odpowiedzi na wniosek o złożenie pozwu) jest niezaskarżalna, jednak może być zmieniona.
Ocena prokuratora, co do złożenia pozwu o zaprzeczenie ojcostwa uzależniona jest od okoliczności każdej sprawy i ma na celu głównie ochronę dobra dziecka.
Jeżeli zatem prawny ojciec dziecka płaci alimenty na dziecko, a jednocześnie brak jest przesłanek do wskazania faktycznego ojca – oczekiwać należy odmownej decyzji prokuratury. Jak bowiem wskazano zadaniem prokuratury nie jest dążenie do wyjaśnienia faktycznego ojcostwa, lecz ochrona dobra dziecka. Należy jednak zwrócić uwagę, że kwestia ta nie jest regulowana przepisami i każdorazowo zależy od indywidualnej oceny sprawy i jej okoliczności.
Zaprzeczenie ojcostwa – koszty postępowania
Pozew przed wniesieniem powinien być opłacony, albo poprzez przelew na konto bankowe właściwego sądu albo poprzez naklejenie znaków opłaty sądowej.
Opłata od pozwu wynosi 200 zł.
Dalsze koszty mogą powstać w toku postępowania (np. w związku z wnioskiem o przeprowadzenie badań DNA). Zgodnie z art. 1304 § 1 kodeksu postępowania cywilnego „Strona, która wnosi o podjęcie czynności połączonej z wydatkami, obowiązana jest uiścić zaliczkę na ich pokrycie w wysokości i terminie oznaczonym przez sąd.”
Brak wpłaty zaliczki spowoduje pominięcie czynności przez Sąd.
Na marginesie należy dodać, że strona, która nie może uiścić kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny może złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych załączając odpowiedni formularz dokumentujący jej sytuację majątkową.
Zobacz film: Jak wygląda test na ojcostwo?
REKLAMAZobacz też: