Czy na podstawie grupy krwi można ustalić ojcostwo?
Analiza grup krwi może jedynie wstępnie wykluczyć ojcostwo (i to nie w każdym przypadku), ale nie nadaje się do jego potwierdzania. Grupy krwi nie są bowiem charakterystyczne dla pojedynczego człowieka – identyczną grupę mogą mieć miliony osób na całym świecie. Chociaż metoda ta była kiedyś stosowana w badaniach nad ojcostwem, obecnie jedyną pewną jest test DNA.
Spis treści
Dziedziczenie grup krwi a ustalenie ojcostwa
Istnieją 4 grupy krwi: A, B, AB oraz 0. Każdy człowiek dziedziczy swoją grupę krwi po rodzicach według prawa Mendla. Mówi ono o tym, że każda cecha opisywana jest dwoma allelami, a dziecko dziedziczy po jednym allelu od ojca i jednym od matki. Jeśli znane są więc grupy krwi rodziców, poznać można warianty grupy krwi dziecka. Dla przykładu – jeśli matka posiada grupę krwi A, natomiast ojciec AB, warianty dla dziecka to A, B oraz AB. Grupa 0 u takiego dziecka może rodzić podejrzenie, że mężczyzna nie jest biologicznym ojcem, jednak konieczne jest sprawdzenie także innych czynników i wykluczenie błędu laboratorium.
Metoda serologiczna – brak pewności w ustaleniu ojcostwa
Metoda serologiczna jedynie w niektórych przypadkach może wykluczyć ojcostwo, jednak nie ma możliwości, żeby je potwierdziła. Dlaczego? Po pierwsze, takie same grupy krwi ma wiele osób (w Polsce: grupa A – 38,5%, grupa 0 – 33,4% ludności), więc nie może być ona wyróżnikiem danego człowieka i sposobem na potwierdzenie ojcostwa. Po drugie, istnieją takie kombinacje grup krwi rodziców (kiedy jedno ma grupę A, natomiast drugie B), które umożliwiają dziecku posiadanie jednej ze wszystkich czterech grup. Po trzecie, pewność co do grupy dziecka można mieć dopiero wtedy, kiedy skończy ono 2 lata. Problemem są także różnego typu nieprawidłowości w laboratoriach analitycznych.
Testy DNA – jedyne pewne i skuteczne w ustaleniu ojcostwa
Testy na podstawie 34 markerów DNA są obecnie najpewniejszą metodą potwierdzenia oraz wykluczenia ojcostwa. Dają one jednoznaczny wynik, uznawany przez sądy. badaniu ojcostwa polegają na ustaleniu i porównaniu profili genetycznych badanych osób. Profil każdego człowieka jest unikalny – można określić go „genetycznym odciskiem palca”. Tworzy się go na podstawie tzw. markerów, czyli odcinków DNA, z których każdy na wyniku badania opisywany jest za pomocą dwóch liczb. Jedna z nich dziedziczona jest po ojcu, a druga po matce. Jeśli stwierdza się zgodność między profilem mężczyzny i dziecka (jedna z dwóch liczb powtarza się u obojga w każdym markerze), można potwierdzić ojcostwo. Jeśli natomiast minimum 4 markery nie zgadzają się – ojcostwo zostaje wykluczone. Wynik testu ojcostwa jest pewny i jednoznaczny.
Zobacz też: