Prawo kanoniczne nie dopuszcza możliwości przeprowadzenia rozwodu kościelnego, ponieważ zgodnie z naukami kościoła małżeństwo zawarte przed ołtarzem łączy małżonków nierozerwalnymi więzami. Czym zatem jest unieważnienie małżeństwa kościelnego i na jakich zasadach jest orzekane? Na czym polega rozwód kościelny (nazywany tak potocznie)?
Tego dowiesz się z artykułu:
- Rozwód kościelny – co to takiego?
- Na czym polega rozwód kościelny?
- Co uzasadnia rozpoczęcie procesu o unieważnienie małżeństwa kościelnego?
Rozwód kościelny – co to takiego?
Rozwód kościelny jest błędnym określeniem używanym w zastępstwie prawidłowego pojęcia, jakim jest unieważnienie małżeństwa kościelnego. Rozwód i unieważnienie małżeństwa skutkują w zasadzie tym samym, tj. zakończeniem związku, jednak na nieco innych zasadach.
Rozwód cywilny jest czymś w rodzaju zerwania umowy pomiędzy małżonkami, natomiast unieważnienie małżeństwa jest uznaniem ślubu za niebyły (poprzez stwierdzenie nieważności jego zawarcia).
Na czym polega rozwód kościelny?
Uznanie małżeństwa kościelnego za nieważne to długotrwały proces. Zmiany wprowadzone przez papieża Franciszka teoretycznie gwarantują przeprowadzenie przyspieszonego postępowania przed biskupem (zamiast przed sądem kościelnym w diecezji), jednak proces który miał trwać 45 dni, w rzeczywistości i tak trwa kilka miesięcy. Aby zwiększyć swoje szanse na pozytywne rozstrzygnięcie sprawy, warto skorzystać z pomocy adwokata kanonicznego
Pierwszym krokiem na drodze do unieważnienia małżeństwa kościelnego jest złożenie tzw. skargi powodowej w sądzie kościelnym. Następnie trybunał kościelny wydaje dekret rozstrzygający o dalszym postępowaniu. Jeśli uzna, że są podstawy do unieważnienia małżeństwa, rozpoczyna się właściwy proces. W odróżnieniu od cywilnej rozprawy rozwodowej przy postępowaniu kościelnym strony zeznają pojedynczo przed sędzią i notariuszem.
Co uzasadnia rozpoczęcie procesu o unieważnienie małżeństwa kościelnego?
Przystępując do złożenia skargi powodowej, czyli do rozpoczęcia procesu umożliwiającego unieważnienie małżeństwa kościelnego, nie wystarczy zapewnienie o braku więzi (w odróżnieniu od rozwodu cywilnego). Aby trybunał kościelny wydał dekret zezwalający na wszczęcie postępowania o unieważnienie małżeństwa kościelnego, muszą występować powody określone przez prawo kanoniczne, a należą do nich:
- wady zgody małżeńskiej (np. kłamstwo, przymus, zdrada, podstęp);
- zrywające przeszkody małżeńskie (np. niezgodność wyznania, pokrewieństwo i powinowactwo, niezgoda wieku);
- niezdolność konsensualna (choroby psychiczne, dewiacje seksualne, nałogi).
