Zostałeś ojcem i zastanawiasz się, jakie są prawa ojca dziecka? W tym artykule omówimy najważniejsze kwestie prawne związane z ojcostwem. Dowiesz się m.in. na czym polega uznanie i ustalenie ojcostwa, czy możesz z skorzystać z urlopu ojcowskiego i świadczenia „Rodzina 500 plus”.
Spis treści
Ustalenie ojcostwa – w jakich sytuacjach jest konieczne?
Jeśli dziecko urodziło się w związku małżeńskim, to zgodnie z zasadą o domniemaniu ojcostwa władzę rodzicielską nad nim oprócz matki automatycznie otrzymuje też jej mąż. Sytuacja wygląda już jednak inaczej, gdy dziecko przyszło na świat w związku pozamałżeńskim. Wówczas pełną władzę rodzicielską nad dzieckiem ma tylko matka. Ociec nabywa ją dopiero po ustaleniu ojcostwa. Poza wspomnianym domniemaniem odbywa się ono jeszcze na 2 sposoby.
Pierwszym jest uznanie ojcostwa, które polega na tym, że mężczyzna oświadcza przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego, że jest ojcem dziecka. Matka zaś, najpóźniej w ciągu 3 miesięcy od jego oświadczenia, potwierdza ten fakt. Mężczyzna nie może uznać dziecka, jeśli domniemywa się, że jego ojcem jest mąż matki lub gdy w sądzie toczy się już postępowanie w sprawie ustalenia ojcostwa. W sytuacji, kiedy mężczyzna nie chce dobrowolnie uznać dziecka, matka może złożyć do sądu pozew o sądowe ustalenie ojcostwa. Wykonuje się wtedy badania genetyczne (według formalnej procedury) i dopiero na podstawie uzyskanego rezultatu, sąd wydaje postanowienie.
Gdy ojcostwo zostanie już uznane, nazwisko mężczyzny jest wpisywane do aktu urodzenia dziecka. W ten sposób otrzymuje on władzę rodzicielską, która nadaje mu określone prawa, ale też obowiązki względem dziecka (np. obowiązek alimentacyjny).
Zobacz także: Jak ustalić ojcostwo?
„Rodzina 500 plus” i inne świadczenia dla samotnych ojców
W kwietniu 2016 roku ruszył program „Rodzina 500 plus”. Korzystający z niego rodzice (w tym oczywiście również samotni ojcowie) otrzymują 500 zł na drugie i każde kolejne dziecko. Jeśli dochód rodziny nie przekracza 800 zł na osobę, mogą starać się też o 500 plus na pierwsze dziecko (lub jedyne). Próg ten jest większy, jeśli rodzice wychowują dziecko z niepełnosprawnością. Wtedy dochód może wynosić 1200 zł na osobę. Aby otrzymać 500 zł na dziecko samotnie wychowujący je rodzic musi mieć jednak zasądzone alimenty od drugiego rodzica. Poza świadczeniem „Rodzina 500 plus” samotny ojciec może ubiegać się również o alimenty i zasiłek rodzinny.
Urlop ojcowski dla pracującego ojca
Mężczyźnie, który pracuje należy się 2-tygodniowy urlop ojcowski. Ojciec dziecka ma czas na jego wykorzystanie do 24 miesiąca życia dziecka. Taki urlop jest też płatny 100%, ponadto ma stałą długość. Jeśli więc mężczyzna jest ojcem bliźniąt, to wymiar jego urlopu ojcowskiego nadal będzie wynosić 14 dni.
Urlop tacierzyński – gdy kobieta zrezygnuje z części urlopu macierzyńskiego
Mężczyzna może skorzystać z urlopu tacierzyńskiego, tylko w sytuacji, gdy matka dziecka zrezygnuje z części swojego urlopu macierzyńskiego lub gdy np. przebywa w szpitalu, a co za tym idzie nie może opiekować się dzieckiem. Jeśli matka dziecka z jakiegoś powodu umrze, przebywając na urlopie macierzyńskim, to ojcu dziecka również przysługuje prawo do niewykorzystanej przez nią części urlopu. Długość urlopu tacierzyńskiego jest więc zmienna i zależy od tego, jak długo kobieta przebywała na urlopie macierzyńskim. Jej urlop trwa łącznie 20 tygodni. Jeśli jednak kobieta po 15 tygodniach postanowi iść do pracy, to ociec będzie mógł wykorzystać pozostałe 5.
Warto przeczytać: Jak wybrać laboratorium genetyczne? DARMOWY PORADNIK
Urlop okolicznościowy i zwolnienie na dziecko – jakie są prawa ojca dziecka?
Pracodawca może udzielić 2-dniowego urlopu okolicznościowego z okazji narodzin dziecka. Ponadto rodzicom mającym dziecko w wieku do 14 lat przysługują też 2 dni wolnego – bez względu na rodzaj umowy o pracę czy jej wymiar. Taki urlop należy się nawet wtedy, gdy pracuje tylko jeden z rodziców. Nie mogą jednak iść na niego w tym samym czasie. Rodzice mogą też otrzymać zwolnienie z pracy na wypadek choroby dziecka. Jeśli nie ukończyło ono jeszcze 14 lat, rodzic ma do wykorzystania aż 60 dni w ciągu roku, jeśli zaś jest starsze i pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z opiekunem, przysługuje mu jedynie 14 dni. W trakcie przebywania na zwolnieniu rodzic może też złożyć wniosek o zasiłek opiekuńczy z ZUS-u.
POBIERZ DARMOWY PORADNIK W PDF
