Po ustaleniu przyczyny trudności z poczęciem dziecka można określić kierunek leczenia niepłodnej pary i ocenić jej szanse na posiadanie potomstwa. Diagnostyką obejmuje się zarówno kobietę jak i mężczyznę. Jednym z podstawowych badań wykonywanych u pań jest ocena rezerwy jajnikowej, panom obowiązkowo robi się seminogram. Badaniem wspólnym dla obojga partnerów jest z kolei badanie kariotypu.

Diagnostykę niepłodności zawsze otwiera szczegółowy wywiad lekarski. W jego trakcie lekarz zadaje pytania dotyczące ogólnego stanu zdrowia obojga partnerów (przebytych chorób, zabiegów chirurgicznych, zażywanych leków itp.). Pytania odnoszą się również do trybu ich życia, w tym diety, używek, charakteru pracy i stopnia narażenia na stres. Specjalista zadaje oczywiście również pytanie o to, jak często para uprawia seks. Dopiero po zebraniu takiego dokładnego wywiadu lekarz może zlecić partnerom konkretne badania.

Niepłodność żeńska – badanie rezerwy jajnikowej oceni ile kobieta ma czasu na zostanie matką

Rezerwa jajnikowa to ilość pęcherzyków jajnikowych, które mogą przekształcić się potem w zdolne do zapłodnienia komórki jajowe. Kobieta rodzi się bowiem z określoną liczbą pęcherzyków, zużywają się one jednak z każdym kolejnym cyklem. Rzeczywistą Ilość pęcherzyków jajnikowych odzwierciedla stężenie hormonu AMH (hormon antymüllerowski). Oznaczając jego poziom jesteśmy więc w stanie określić ile kobieta ma czasu na zostanie matką.

Innym badaniem pomocnym w diagnostyce niepłodności jest badanie poziomu wytwarzanego przez przysadkę mózgową hormonu FSH (hormon folikulotropowy). Jest on odpowiedzialny za proces dojrzewania pęcherzyków Graffa oraz produkcję estrogenu. Równie ważnym hormonem jest hormon LH (hormon luteinizujący). W organizmie kobiety inicjuje on owulację, czyli moment, w którym dojrzały pęcherzyk Graffa pęka uwalniając komórkę jajową.

Jeszcze innym badaniem służącym do oceny płodności kobiety jest badanie ultrasonograficzne AFC (ang. Antral Follicle Count). Za jego pomocą ustala się liczbę tzw. pęcherzyków antralnych, czyli pęcherzyków o średnicy 2-8 mm, mających zdolność przekształcenia się w pęcherzyki dominujące, w których dojrzewają potem komórki jajowe.

USG – oceni stan narządów rodnych kobiety

Oprócz standardowego badania ginekologicznego lekarz może wykonać u pacjentki USG, albo przezbrzusznie, albo dopochwowo. Dzięki takiemu USG specjalista może ocenić wielkość, kształt i położenie poszczególnych narządów układu rozrodczego kobiety (jajników, macicy), być może wychwycić jakieś nieprawidłowości anatomiczne, które przyczyniły się do niepłodności.

Niepłodność męska – badanie nasienia u mężczyzny pozwoli ocenić kondycję plemników

Badanie nasienia, zwane również badaniem seminologicznym, pozwala ocenić czy mężczyzna ma odpowiednią ilość plemników, czy są one wystarczająco ruchliwe i nie mają nieprawidłowości w budowie. Badanie nasienia obejmuje również szereg innych parametrów: czas upłynnienia, odczyn pH, kolor, lepkość, a nawet zapach. Badanie nasienia jest podstawowym badaniem wykonywanym w diagnostyce niepłodności męskiej.

Przeczytaj też: 5 faktów o niepłodności męskiej

Niepłodność – przyczyny zapisane w kodzie genetycznym

Badania genetyczne wykonywane w diagnostyce niepłodności koncentrują się przede wszystkim na ocenia chromosomów kobiety i mężczyzny, czyli na tzw. badaniu kariotypu. Warto wiedzieć, że 2-6% par posiada zmiany w chromosomach, które mogą utrudnić poczęcie dziecka lub utrzymanie ciąży, choć same w sobie nie dają żadnych widocznych objawów chorobowych. Badanie kariotypu jest badaniem rekomendowanym przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne.

Niepłodność mogą wywołać również zaburzenia na poziomie pojedynczego genu. W przypadku mężczyzn będzie to np. mutacja związana z rozwojem mukowiscydozy. Mutacja genu CFTR, bo o nią chodzi, sprawia, że kanaliki płucne, przewody trzustkowe i nasieniowody zostają zatkane gęstym śluzem. Niedrożność nasieniowodów prowadzi z kolei do azoospermii, czyli stanu całkowitego braku plemników w nasieniu.

Kobieta z zaburzeniami hormonalnymi powinna natomiast poddać się badaniu genetycznemu na obecność mutacji w genie SCRAB1, która zaburza produkcję progesteronu – hormonu płciowego, dzięki któremu kobieta jest w stanie zajść w ciążę i ją utrzymać. Przyczyną zaburzeń miesiączkowania może być z kolei wrodzony przerost kory nadnerczy – choroba uwarunkowana genetycznie, spowodowana mutacją genu CYP21. Kobietę warto przebadać również w kierunku zespołu łamliwego chromosomu i mutacji FMR1. Wskutek tej zmiany genetycznej może dojść do przedwczesnej niewydolności jajników.

Leczenie niepłodności – niepłodna para ma szanse na potomstwo

Z niepłodnością mamy do czynienia wtedy, gdy kobiecie po roku regularnego współżycia z partnerem (3-4 stosunki w tygodniu) nie udaje się zajść w ciążę. Niepłodność jest jednak stanem odwracalnym, w przeciwieństwie do bezpłodności, której wyleczyć się nie da. Schemat postępowania wobec niepłodnej zależy od tego, co jest przyczyną trudności z poczęciem dziecka. Jeśli źródłem problemu są czynniki środowiskowe sprawa jest prosta – czasem wystarczy rzucić palenie, lepiej się odżywiać, aby poprawić swoją płodność, np. jakość nasienia. Jeśli przyczyną niepłodności są zaburzenia genetyczne, para powinna wtedy szukać pomocy w poradni genetycznej. Lekarz genetyk po rozmowie z pacjentami i zapoznaniu się w wynikami przeprowadzonych badań oceni jej szanse na dziecko i wskaże możliwie sposoby leczenia.

To może Cię zainteresować: Dowiedz się jak leczyć niepłodność!

pewnytato.pl Data publikacji: 17/07/2018