Celiakia jest trwałą, genetycznie uwarunkowaną nietolerancją glutenu. Kiedyś uważano, że dotyczy wyłącznie dzieci, jednak prawda jest taka, że tak samo chorują na nią dorośli. Czym to schorzenie i dlaczego aż 95% spośród 400 000 chorych na celiakię, nie zdaje sobie sprawy ze swojego stanu zdrowia?

Celiakia – choroba, w której organizm źle reaguje na zawarty w pokarmie gluten

Kontakt z glutenem, czyli białkiem występującym m.in. w pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie (owies jest tylko nim zanieczyszczony), powoduje nieprawidłową reakcję układu odpornościowego. Na skutek tej reakcji z wnętrza jelita cienkiego zaczynają stopniowo znikać kosmki jelitowe – maleńkie wypustki, dzięki którym substancje odżywcze z pokarmu zostają wchłonięte do organizmu. Celiakia jest więc chorobą autoimmunologiczną (inaczej autoagresywną), w której organizm niszczy sam siebie.

Celiakia przyczynia się do zaburzeń wchłaniania jelitowego i w rezultacie do niedoborów ważnych dla zdrowia makro- i mikroelementów. Niedobory pokarmowe, w połączeniu z panującym w jelicie cienkim stanem zapalnym, wywołują szereg bardzo nieprzyjemnych objawów.

Celiakia objawia się na bardzo wiele sposobów

Objawy trwałej nietolerancji glutenu są często tak zróżnicowane i niespecyficzne, że sami lekarze mają nieraz ogromne trudności, aby ją zdiagnozować. Najłatwiejsza do rozpoznania jest klasyczna (pełnoobjawowa) postać celiakii – z objawami ze strony układu pokarmowego, takimi jak ból brzucha, wzdęcia, wymioty czy biegunki. Występuje ona jednak u zaledwie 10% chorych, w tym dzieci i kobiet w ciąży. Sprawa komplikuje się jednak, gdy celiakia przybiera postać ubogoobjawową (jest to najczęstsza postać celiakii). Wówczas jej objawy bywają naprawdę nietypowe. U chorego mogą wystąpić różnego rodzaju wypryski na skórze, afty w jakie ustnej, bóle głowy, anemia, podwyższony poziom cholesterolu, uczucie zmęczenia, zanik szkliwa zębowego, depresja, bóle kości, stawów oraz wiele innych. Kobiety z celiakią mogą mieć również zaburzenia miesiączkowania i problemy z utrzymaniem ciąży.

Jak widać, celiakia jest chorobą objawiającą się w tak różnorodny sposób, że czasem trudno ją skojarzyć z jakimś konkretnym schorzeniem. Wiąże się to z bardzo niskim odsetkiem osób zdiagnozowanych (zaledwie 5%!) oraz długą diagnostyką, która średnio trwa nawet 10-12 lat. Są już jednak metody potrafiące znacznie usprawnić diagnostykę celiakii.

Celiakia jest chorobą, którą diagnozuje się z pomocą testów DNA

Celiakia to choroba występująca wyłącznie u osób o określonych predyspozycjach genetycznych. Dokładnie chodzi o osoby posiadające geny HLA-DQ2 i/lub HLA-DQ8. Obecność genów potwierdza się lub wyklucza przy użyciu testu genetycznego. Co mówi wynik takiego testu?

Brak genów jest dla badanej osoby informacją, że nigdy nie zachoruje na celiakię – ani teraz, ani w przyszłości. Stwierdzenie genów, oznacza z kolei, że celiakia z dużym prawdopodobieństwem się u niej rozwinie. Pozytywny wynik testu DNA o niczym jednak nie przesądza. Konieczne jest wtedy przeprowadzenie testów serologicznych, które ocenią, czy choroba jest aktywna czy nie.

Celiakia jest chorobą, którą leczy się dietą

Celiakia to choroba, na którą istnieje tylko jeden skuteczny lek. Jaki? Objawy trwałej nietolerancji glutenu ustępują po całkowitym wyeliminowaniu z diety szkodliwego białka, czyli właśnie glutenu. Dieta bezglutenowa, o nią tutaj chodzi, pozwala na odbudowę zniszczonych kosmków, dzięki czemu witaminy i minerały pobierane z pokarmem znów zaczynają się wchłaniać. Jednak nawet w ten sposób chory nie pozbędzie się celiakii, będzie mu ona towarzyszyć już na zawsze. Dlatego też diety bezglutenowej w przypadku stwierdzonej celiakii nie wolno przerywać. Daje ona jednak szansę na znaczną poprawę komfortu życia. Dzięki niej chory może też uniknąć najpoważniejszych powikłań nieleczonej celiakii, w tym nowotworu jelita.

pewnytato.pl Data publikacji: 17/01/2018, Data aktualizacji: 14/11/2018